15/03/2017: ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Σχετικά με την προτεινόμενη τροπολογία στο Ν. 4375/2016

ΚΑΜΠΑΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΑΣΥΛΟ

Web: http://asylum-campaign.blogspot.gr, E-mail: kampaniagiatoasylo@gmail.com, Facebook: @asylumcampaigngr

 

Αθήνα, 15 Μαρτίου 2017

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Σχετικά με την προτεινόμενη τροπολογία στο Ν. 4375/2016

Η υπουργική τροπολογία που κατατέθηκε εσπευσμένα στο νομοσχέδιο για την ψυχική υγεία χθες, προς ψήφιση αύριο, σχετικά με την τροποποίηση διατάξεων του Ν. 4375/2016 αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς τη συρρίκνωση του πλαισίου προστασίας των προσφύγων και μια ακόμη οπισθοδρόμηση του ήδη επικριθέντος νομικού πλαισίου λειτουργίας των «Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών» της Αρχής Προσφυγών, καθώς με τις προτεινόμενες διατάξεις αίρονται οι προβλεπόμενες στο νόμο εγγυήσεις ως προς τη διαδικασία επιλογής του Διευθυντή της Αρχής Προσφυγών και εισάγονται επίσης σοβαρές επεμβάσεις που βάλλουν την ήδη αμφισβητούμενη ανεξάρτητη λειτουργία της. Συγκεκριμένα με την τροπολογία προτείνεται η συμμετοχή και άλλων προσώπων, πέραν των μελών, στη διαμόρφωση της ουσιαστικής κρίσης των Επιτροπών, υπό τη μορφή οιονεί «Εισηγητή» ή «Βοηθού Εισηγητή» της κάθε υπόθεσης, χωρίς τα πρόσωπα αυτά να περιβάλλονται με καμιά από τις εγγυήσεις που πρέπει να διασφαλίζουν την ανεξάρτητη λειτουργία του δευτεροβάθμιου οργάνου κρίσης των αιτήσεων διεθνούς προστασίας.

Αναφορικά με τον τρόπο διορισμού του Διευθυντή της Αρχής Προσφυγών επισημαίνουμε ότι: Με την προτεινόμενη τροπολογία η σχετική απόφαση διορισμού θα λαμβάνεται αποκλειστικά και μόνον από τον Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής κατόπιν δημόσιας πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα πρόσωπο το οποίο επιλέγεται και διορίζεται αποκλειστικά από τον Υπουργό και τοποθετείται επικεφαλής μιας Αρχής, η οποία, ωστόσο, θα πρέπει να έχει τα εχέγγυα ανεξαρτησίας. Μέχρι τώρα η πρόβλεψη στο νόμο συγκεκριμένης διαδικασίας διορισμού (άρθρο 5 παρ. 11 Ν. 4375/2016), κατόπιν προηγούμενης σύμφωνης γνώμης της τριμελούς Επιτροπής Επιλογής (άρθρο 5 παρ. 10 Ν. 4375/2016), με τη συμμετοχή Βοηθού Συνηγόρου του Πολίτη, Συμβούλου του ΑΣΕΠ και μέλους του Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού ΑΕΙ νομικών, πολιτικών, ανθρωπιστικών ή κοινωνικών επιστημών, έθετε τουλάχιστον ένα αναγκαίο πλαίσιο διασφάλισης διαφάνειας και ανεξαρτησίας της Αρχής. Η αντιστοίχιση, δε, που επιχειρείται στην αιτιολογική έκθεση της κατατεθείσας τροπολογίας, με το πλαίσιο επιλογής των Διευθυντών της Υπηρεσίας Ασύλου και της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής, είναι αφενός άκαιρη, αφετέρου ενισχύει τα επιχειρήματα που κατατάσσουν την Αρχή Προσφυγών στις αμιγώς διοικητικές και ελεγχόμενες από τη Διοίκηση υπηρεσίες και όχι βέβαια στα δικαιοδοτικά όργανα, που λειτουργούν με όρους ανεξαρτησίας.

Επίσης με την τροπολογία επιχειρείται η μετατροπή του Τμήματος Νομικής Υποστήριξης, Εκπαίδευσης και Τεκμηρίωσης της Αρχής Προσφυγών, από όργανο κυρίως νομοτεχνικής υποστήριξης των Επιτροπών Προσφυγών σε παράγοντα ανεπίτρεπτης διαμόρφωσης της ουσιαστικής κρίσης των Επιτροπών Προσφυγών επί των κρινόμενων από αυτές υποθέσεων: Οι περιγραφόμενες επιπλέον αρμοδιότητες του Τμήματος, συμπίπτουν ουσιαστικά προς τις αρμοδιότητες αυτών των ίδιων των μελών Επιτροπών Προσφυγών, στις οποίες πλέον απομένει η αναφερόμενη στην τροπολογία «δικαιοδοτική κρίση» επί των εκθέσεων, που θα συντάσσονται από το ανωτέρω Τμήμα, το οποίο υπάγεται και ελέγχεται από το Υπουργείο. Αυτό, δε, που ουσιαστικά περιγράφεται στην εν λόγω τροπολογία είναι η λειτουργία του ανωτέρω Τμήματος και η συμμετοχή του στη διαμόρφωση της ουσιαστικής κρίσης των Επιτροπών, υπό την ιδιότητα των οιονεί «Εισηγητών» ή «βοηθών εισηγητών» της κάθε υπόθεσης, οι οποίοι, θα είναι διοικητικοί υπάλληλοι ή προσωπικό του EASO (Ευρωπαϊκό Γραφείο Υποστήριξης Ασύλου) -χωρίς καν να προσδιορίζονται οι διαδικασίες πρόσληψης, τα προσόντα τους, το χρονικό διάστημα της θητείας τους- και ως εκ τούτου, προφανώς, δεν διαθέτουν τις εγγυήσεις αμεροληψίας και ανεξαρτησίας, για τη συμμετοχή τους στο δευτεροβάθμιο όργανο κρίσης των αιτήσεων διεθνούς προστασίας. Παρ’ όλα αυτά θα εισηγούνται προς τις Επιτροπές Προσφυγών επί της ουσίας κάθε υπόθεσης και οι Επιτροπές θα αποφασίζουν με βάση τα στοιχεία του φακέλου, όπως θα παρουσιάζονται και σύμφωνα με την «κρίση» του, κατά τα ανωτέρω, Εισηγητή/βοηθού Εισηγητή, σε μια διαδικασία μάλιστα που είναι κατά κανόνα έγγραφη, χωρίς την υποχρεωτική προφορική ακρόαση των ίδιων των προσφευγόντων ενώπιόν τους.

Η συμμετοχή, δε, του EASO, πλέον των ζητημάτων που επισύρει ως προς την τήρηση του διοικητικού δικαίου καθώς και του ουσιώδους τύπου της διαδικασίας ενώπιον των Επιτροπών Προσφυγών δημιουργεί και άλλες παραδοξότητες: Σημειώνεται ότι ο φάκελος της κάθε υπόθεσης αποτελείται από έγγραφα που έχουν συνταχθεί στην ελληνική γλώσσα, προκειμένου, δε, να γίνει χρήση αυτών από το προσωπικό του EASO, θα πρέπει να μεταφρασθούν σε άλλη γλώσσα (στην αγγλική) και εν συνεχεία η εισήγηση που θα συνταχθεί θα πρέπει να μεταφραστεί στην ελληνική γλώσσα, για να αποτελέσει μέρος του διοικητικού φακέλου και να ληφθεί υπ’ όψιν από την εκάστοτε Επιτροπή(!). Είναι απορίας άξιο πώς μία τέτοια διαδικασία συμβάλλει «σε επείγουσες και επιτακτικές ανάγκες που προκύπτουν λόγω υποβολής μεγάλου αριθμού προσφυγών επί υποθέσεων διεθνούς προστασίας».

Υπενθυμίζουμε, δε, σχετικά με το ρόλο του Εισηγητή που προβλεπόταν στο προϊσχύσαν σύστημα εξέτασης προσφυγών ότι ορθώς καταργήθηκε και πλέον οι ίδιες οι Επιτροπές είναι αρμόδιες για όλα τα θέματα που αφορούν την ουσία και τη διαδικασία ενώπιόν τους, καθώς μια τέτοια δέσμευση των Επιτροπών, ως προς την ουσία αλλά και την ακολουθητέα διαδικασία (προφορική ή μη), μάλιστα από πρόσωπο που δεν συμμετείχε ως μέλος σε αυτές, υπονόμευε εκ των πραγμάτων όχι μόνο την ανεξαρτησία αλλά και την αυτοτέλειά τους. [1]

Με την κατατεθείσα τροπολογία δεν απογυμνώνεται απλά η Αρχή Προσφυγών από τις στοιχειώδεις εγγυήσεις ανεξαρτησίας και αμεροληψίας της -που ούτως ή άλλως τελούν υπό αμφισβήτηση- αλλά και από τα επιχειρήματα περί του ανεξάρτητου δικαιοδοτικού χαρακτήρα της, τα οποία τελούν ήδη υπό κρίση από το Συμβούλιο της Επικρατείας. [2] Αν, δε, η προτεινόμενη τροπολογία ψηφιστεί η Αρχή Προσφυγών θα καταστεί και επίσημα μια αμιγώς διοικητική και ελεγχόμενη από τη Διοίκηση υπηρεσία.

ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ Η ΑΜΕΣΗ ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΥ ΘΙΓΕΙ ΒΑΣΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.

ΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ (αλφαβητικά):

ΑΙΤΗΜΑ http://www.aitima.gr

ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων http://arsis.gr

Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων & Μεταναστών http://migrant.diktio.org

Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι https://greekhelsinki.wordpress.com

Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες http://www.gcr.gr

Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων http://www.refugees.gr

Κέντρο Συμπαραστάσεως Παλιννοστούντων και Μεταναστών – Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων http://www.ecclesia.gr/greek/koinonia/kspm.html

Κόσμος χωρίς Πολέμους και Βία http://www.kosmosxorispolemous.gr

«ΛΑΘΡΑ;» - Επιτροπή Αλληλεγγύης στους Πρόσφυγες Χίου http://www.lathra.gr

PRAKSIS http://www.praksis.gr

Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων http://www.tokeli.gr

---

[1] Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) «Δημόσια Δήλωση για την τροπολογία που αλλάζει τη σύνθεση των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών», Αθήνα, 17 Ιουνίου 2016, http://www.nchr.gr/

[2] Καμπάνια για την Πρόσβαση στο Άσυλο «Ανακοίνωση εν όψει της συζήτησης στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας αιτήσεων ακυρώσεως που αφορούν την σύσταση και συγκρότηση των Ανεξαρτήτων Επιτροπών Προσφυγών και την απόρριψη αιτήσεων διεθνούς προστασίας με βάση τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς Τρίτης χώρας», 9 Μαρτίου 2017, http://asylum-campaign.blogspot.gr/