20 Ιουνίου 2012: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ / Η ΑΠΡΟΣΚΟΠΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΑΣΥΛΟ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

20 Ιουνίου 2012: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

Η ΑΠΡΟΣΚΟΠΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΑΣΥΛΟ

ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ

Παρά τις εξαγγελίες της ελληνικής κυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση του συστήματος ασύλου, οι ελληνικές αρχές εξακολουθούν να μην διασφαλίζουν ακόμα ούτε καν αυτό το στοιχειώδες δικαίωμα της δυνατότητας υποβολής αιτήματος ασύλου σε ανθρώπους που φθάνουν στη χώρα μας, διωκόμενοι.

Η πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου προϋποθέτει κατ’ αρχάς πρόσβαση στην ελληνική επικράτεια. Η τρέχουσα κατασκευή του τείχους στον Έβρο ενδέχεται να οδηγήσει σε παραβιάσεις του άρθρου 18 (δικαίωμα στο άσυλο) του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, καθώς και της Σύμβασης της Γενεύης για το Καθεστώς των Προσφύγων, εφόσον θα εμποδίζει τα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας από να το φτάσουν στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα, δεν θα αποτρέπει τα άτομα που αναζητούν άσυλο, αντιθέτως ενδέχεται να τους εκθέσει σε μεγαλύτερους κινδύνους οδηγώντας τους σε πιο επικίνδυνες μεταναστευτικές οδούς.

Εδώ πρέπει να επισημανθεί ότι oι αναζητήσεις αγνοουμένων στην περιοχή του Έβρου συνεχώς αυξάνονται, όταν δε τους επόμενους μήνες κατέβει η στάθμη του ποταμού τα ευρήματα θα σοκάρουν και πάλι. Τα  ναυάγια στα παράλια της Ελλάδας, με αύξηση στα δυτικά παράλια και στο θαλάσσιο δρόμο προς Ιταλία, εξακολουθούν να καταγράφονται και να σοκάρουν επίσης.

Οι ελληνικές αρχές φέρεται να αδυνατούν να κάνουν σωστή χρήση των πόρων που διατίθενται στην Ελλάδα από την Ε.Ε. έτσι ώστε να παρέχουν τις κατάλληλες συνθήκες υποδοχής για τους νεοαφιχθέντες, αξιολογώντας τις ανάγκες προστασίας τους. Δεν υπάρχουν κατάλληλες εγκαταστάσεις στα ελληνικά σύνορα για την αναγνώριση των ατόμων που χρειάζονται διεθνή προστασία, όπως πρόσφυγες, θύματα βασανιστηρίων και ασυνόδευτα ή χωρισμένα από τις οικογένειές τους παιδιά που ζητούν άσυλο, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι που χρήζουν διεθνούς προστασίας να θεωρούνται παράτυποι και να συλλαμβάνονται ή να απελαύνονται.

Εν γένει η πρόσβαση στο άσυλο συναντά σοβαρά εμπόδια στην Αττική, και σύμφωνα με αναφορές, και στις περιοχές κοντά στα σύνορα. Ειδικότερα στην Αθήνα, κάθε Σάββατο ξημερώματα έξω από τις πύλες της Αστυνομικής Διεύθυνσης Αλλοδαπών Αττικής στην οδό Πέτρου Ράλλη, παρά τον πολύ υψηλό αριθμό των αιτούντων άσυλο που περιμένουν για να καταθέσουν τις αιτήσεις τους, οι αστυνομικές αρχές –κατά τη συνήθη πρακτική των τελευταίων χρόνων- αρνούνται να καταγράψουν τα αιτήματα ασύλου και δέχονται να παραλάβουν μόνο εξαιρετικά περιορισμένο αριθμό αιτήσεων ασύλου. Η ακολουθούμενη πρακτική της διαδικασίας υποβολής αιτήματος ασύλου, δηλαδή η υποβολή ανθρώπων στο μαρτύριο της αναμονής στην άκρη ενός δρόμου επί 2-3 μερόνυχτα, υπό άθλιες συνθήκες, για να έχουν ΙΣΩΣ μια μικρή πιθανότητα να καταγραφούν ως αιτούντες, καθιστά την πρόσβαση στο άσυλο σχεδόν ΑΔΥΝΑΤΗ στην Αττική.

Όπως έχει διαπιστωθεί, οι υπεύθυνες αστυνομικές αρχές όχι μόνο δεν κάνουν τίποτα για το μετριασμό αυτής της απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης, αλλά επιπλέον ακολουθούν συγκεκριμένη τακτική για την αποθάρρυνση της υποβολής αιτημάτων ασύλου και αποκλεισμού από την πρόσβαση ακόμα και ευάλωτων ομάδων όπως οι γυναίκες και τα ασυνόδευτα ανήλικα ή άτομα που προέρχονται από εμπόλεμες ζώνες όπως η Συρία.

Η εξαιρετική δυσκολία πρόσβασης στη διαδικασία ασύλου στα σύνορα και η μη καταγραφή/παραλαβή των αιτημάτων ασύλου έχει ως συνέπεια ότι άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας (ακόμα και άτομα που έχουν υποβάλει αίτημα ασύλου ή έχουν εκφράσει σχετική επιθυμία) να έχουν επιστραφεί δια της βίας στην Τουρκία, βάσει της Συμφωνίας Επανεισδοχής με την Τουρκία, κατά παράβαση της αρχής της μη επαναπροώθησης.

Ενώ θεωρείται θετική εξέλιξη το γεγονός ότι τέθηκε σε ισχύ η νομοθεσία που προβλέπει τη δημιουργία της νέας αρχής ασύλου, παραμένουν οι ανησυχίες για το γεγονός ότι οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και το πάγωμα προσλήψεων στον δημόσιο τομέα ενδέχεται να επηρεάσουν την αποτελεσματική λειτουργία της. Επιπλέον, έως ότου η νέα υπηρεσία ασύλου ξεκινήσει τη λειτουργία, ο συνεχόμενος ρόλος της αστυνομίας ως της μόνης αρχής υπεύθυνης για την εξέταση σε πρώτο βαθμό των αιτημάτων για διεθνή προστασία συνεχίζει να αποτελεί αιτία ανησυχίας.

Όλα αυτά συμβαίνουν σε μια περίοδο όπου οι ρατσιστικές επιθέσεις εναντίον προσφύγων, αιτούντων άσυλο και μεταναστών έχουν αυξηθεί σημαντικά, αποκτώντας ανησυχητικές διαστάσεις. Οι δράστες είναι συνήθως μέλη ακροδεξιών ομάδων, υπάλληλοι επιβολής του νόμου και απλοί πολίτες. Ως αποτέλεσμα, πολλοί αιτούντες άσυλο που ζουν στην Αθήνα φοβούνται να αφήσουν τα σπίτια τους από φόβο της σύλληψης ή της βίας. Παράλληλα, το γενικότερο κλίμα ατιμωρησίας, οι μεγάλες καθυστερήσεις στη διερεύνηση σχετικών καταγγελιών αλλά και το παράτυπο καθεστώς αρκετών θυμάτων τα αποτρέπει από το να καταγγείλουν αντίστοιχες επιθέσεις με ρατσιστικό κίνητρο.

ΕΚΦΡΑΖΟΥΜΕ ΤΙΣ ΣΟΒΑΡΕΣ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΜΑΣ για τη συστηματική κράτηση των αιτούντων άσυλο και παράτυπων μεταναστών, παράλληλα με την έλλειψη κατάλληλων εγκαταστάσεων στα ελληνικά σύνορα για την αναγνώριση των ατόμων που χρειάζονται διεθνή προστασία -όπως θύματα βασανιστηρίων και ασυνόδευτα ή χωρισμένα από τις οικογένειές τους παιδιά που ζητούν άσυλο, τη παρατεταμένη διάρκεια κράτησης σε συνθήκες που συχνά ισοδυναμούν με απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, συμπεριλαμβανομένων και ευπαθών ομάδων (αιτούντων άσυλο, παιδιών, γυναικών, θυμάτων βασανιστηρίων, θυμάτων trafficking κ.λ.π. ), για τις οποίες η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και έχει επικριθεί από Διεθνή όργανα όπως  από τον Επίτροπο του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και από τον Ύπατο Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες.

ΔΕΙΧΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΜΑΣ σε όλους αυτούς που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους, επειδή η ζωή, η ελευθερία και η αξιοπρέπεια τους βρίσκονταν σε κίνδυνο εξαιτίας της κρατικής καταστολής, του πολέμου ή της φτώχειας.

ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΟΛΕΣ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΝΑ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ:

·              Να σταματήσει η απαράδεκτη κατάσταση που έχει επιβληθεί από τις αρχές καθημερινά αλλά και κάθε Σάββατο ξημερώματα στην Πέτρου Ράλλη.

·              Απρόσκοπτη πρόσβαση στο άσυλο κάθε μέρα χωρίς διαμεσολαβήσεις.

·              Να διασφαλιστεί ότι η κράτηση συμβαίνει μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις ως έσχατο μέτρο και αφού έχουν εξεταστεί άλλες, λιγότερο περιοριστικές, εναλλακτικές λύσεις, για λόγους που προβλέπονται από το διεθνές δίκαιο και σύμφωνα με τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας.

·              Οι ανήλικοι και οι λοιπές ευάλωτες ομάδες δεν πρέπει να κρατούνται σε καμία περίπτωση, αλλά να φιλοξενούνται σε κατάλληλα κέντρα υποδοχής.

·              Άσυλο και κοινωνική προστασία σε άτομα που δικαιούνται διεθνούς προστασίας.

·              Ενδελεχής, άμεση και αμερόληπτη διερεύνηση περιστατικών ρατσιστικής βίας ή εγκλημάτων μίσους.

Αθήνα 19 Ιουνίου 2012

Διεθνής Αμνηστία, Ελληνικό Τμήμα

Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)

ΚΣΠΜ- Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων της Εκκλησίας της Ελλάδος

Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης  Προσφύγων και Μεταναστών